Sau hơn 20 năm mình mới xem lại bộ phim này. Nhớ hồi đó học cấp 1 xem trên băng video. Ấy vậy mà, cảm xúc như mới xem lần đầu vẫn rất thật. Hình ảnh những người lính, tòa nhà, tiếng bom đạn, súng nổ…v..v…chân thực đến mức làm khán giả tưởng như đang ở ngoài mặt trận. Ekip làm phim của đạo diễn người Do Thái Steve Spielberg quả là những kỳ tài khi đưa bối cảnh của cuộc Đại chiến thế giới lần thứ 2 lên màn bạc.
Người ta cũng đã nói nhiều về những đạo cụ, những kĩ thuật mà họ đã xây dựng để mang lại những nét chân thật cho tác phẩm điện ảnh này. Nhưng bỏ qua tất cả, cái đọng lại lớn nhất trong mình vẫn là cảm xúc trong tận tâm can của mỗi người lính tham gia mặt trận. Và chính họ đã thể hiện lại một nét độc đáo của người lính Mỹ, của nền văn hóa Mỹ trước cơn khó khăn, bĩ cực của cuộc chiến tàn khốc, đang phá tan tành cả Lục địa già.
1 – Yêu tự do, hòa bình :
Hoa Kỳ tham gia thế chiến 2 và viện trợ cho toàn bộ khối Đồng minh. Mở đầu bộ phim là cảnh đổ bộ bi tráng lên bờ biển Normandy. Những ai tìm hiểu lịch sử đều biết rằng đây là tuyến phòng thủ rất vững chắc do Hitler cảm nhận được nguy hiểm khi phòng tuyến Pháp thất thủ. Những người lính ấy, họ cũng bình thường như bao người chúng ta, cũng có cha, có mẹ, anh em và gia đình. Họ lên những chiếc xuồng máy, tiến lên và biết rằng trước mặt họ, đang có hàng nghìn quân Đức cũng như hàng trăm họng súng đang chĩa về phía họ. Nhưng thay vì chạy trốn khỏi cái thực tại nghiệt ngã ý, họ vẫn can đảm tiến lên.
Cuộc đổ bộ thành công, và trở thành bàn đạp mạnh mẽ để dẫn đến chiến thắng chủ nghĩa Phát Xít sau này. Hàng trăm nghìn binh sĩ Mỹ đã ngả xuống để bảo vệ mảnh đất không phải quê hương của họ, để giải phóng hàng trăm triệu con người xa lạ, không quen biết. Động cơ nào ẩn sau hành động cao đẹp này ? Đó không gì khác hơn chính là con tim nghe theo tiếng gọi của tự do và hòa bình.
2 – Tin vào chúa :
Đức tin của người Mỹ thật mãnh liệt. Tổng thống Donald Trump từng nói : “Lời câu nguyện là thứ vũ khí mạnh mẽ nhất trên đời”. Trước khi tiến hành đổ bộ, một người lính hôn lên cây thập giá đeo trước ngực của họ, họ luôn tin Chúa sẽ ở bên họ.
3 – Trân trọng giá trị con người :
Cốt lõi của bộ phim kể về hành trình đi tìm binh nhì Ryan của nhóm Đại úy John Miller. James Ryan có 3 người anh em đều đã hy sinh trong cuộc chiến và Tham mưu trưởng Marshall muốn đưa anh trở về nhà. Văn hóa xã hội của nước Mỹ rất hiểu và trân trọng con người, những người lính đi ra tuyến đầu của Tổ quốc luôn luôn được hưởng mức lương cao, chế độ đãi ngộ rất tốt, cũng như phúc lợi cho gia đình của họ. Mỗi khi có một thi hài người lính được đưa về đất nước, 2 bên đường phố người dân luôn luôn đứng cúi đầu để tưởng niệm và tri ân những người đã ngã xuống.
4 – Tinh thần trách nhiệm cao với đồng bào và Tổ Quốc
Khi được Đại úy Miller đề nghị đưa mình về nhà, James Ryan đã một mực từ chối vì trách nhiệm của anh khi được phân công bảo vệ một cây cầu dẫn vào ngôi làng. Với anh, cho dù có phải hy sinh và được quấn quanh thân một lá cờ Mỹ khi về nhà, đó cũng là một niềm vinh hạnh. Ryan biết những nguy hiểm sắp phải đối mặt, nhưng vì tình yêu với Tổ Quốc mà anh không nề hà khi ở lại vị trí nguy hiểm cho bản thân. Đây cũng là một nét độc đáo của Quân đội Mỹ : khi nhập ngũ, họ thề trung thành với tổ quốc, nhân dân và bảo vệ Hiến pháp. Người lính đã nhận lãnh trách nhiệm thì sẽ thi hành đến cùng cho dù hiểm nguy, gian khó đến bao nhiêu chăng nữa.
Bộ phim dài gần 3 giờ đồng hồ, nhưng truyền tải được nhiều thông điệp. Và chất liệu để tạo nên tác phẩm điện ảnh này cũng chính là từ thực tiễn lịch sử, mà ekip làm phim đã khéo léo lồng ghép. Chắc chắn, đây xứng đáng là một tài liệu giảng dạy về lịch sử cho những người Mỹ thế hệ sau về thế hệ cha ông của họ đã chiến đấu dũng cảm thế nào.
Tác giả: Thanh Nguyen
