Hôm qua khi mình đăng status đã có một bạn vào hỏi về việc phải làm gì nếu muốn làm nghề viết. Mình đã trả lời bạn, rất đại khái, có lẽ đã khiến bạn mơ màng. Vì thế hôm nay mình muốn kể câu chuyện của chính mình, câu chuyện của một người làm nghề viết từ con số 0.
Lần đầu tiên mình kiếm được tiền từ viết lách là vào năm 2003, khi mới 12 tuổi. Lúc ấy mình được đăng một mẩu truyện nhỏ trên báo Thiếu Nhi Dân Tộc và nhận được nhuận bút 30.000 đồng. Mình cũng nhiều lần được nhuận bút nữa từ các tờ báo dành cho học sinh như Hoa Học Trò, Mực Tím. Mình có viết bài cho tạp chí Giáo dục và thời đại, tạp chí Tài Hoa Trẻ, tạp chí Văn Học Nghệ Thuật. Nhưng mình chưa hề có tư duy trở thành người viết chuyên nghiệp vào thời điểm đó. Thậm chí đến tư duy trở thành tác giả cũng không có, bằng chứng là mỗi bài mình đều đặt một bút danh trời ơi nào đó không hề trùng nhau.
Mình chỉ xác định làm nghề viết từ năm thứ hai đại học khi bắt đầu viết tiểu thuyết. Nhưng thời kỳ ấy mình còn non tay, thị trường tiểu thuyết mạng của Việt Nam cũng không đem lại tiền đủ để mình đóng học phí và sinh hoạt nên mình từ bỏ. Đến tận lúc đi làm thêm tại một công ty bất động sản mình mới thực sự trở thành người viết để kiếm tiền. Lúc ấy anh IT kiêm trưởng phòng marketing của công ty đã đề xuất mình viết bài giới thiệu các dự án mà công ty đang bán. Công ty trả cho mình một số tiền nhất định để mình viết bài. Lúc này, trước mắt mình mở ra một cánh cửa mới.
Hành trình tập viết thương mại của mình bắt đầu. Dự án lẻ đầu tiên mà mình nhận là viết về sản phẩm máy lọc nước. Mỗi bài 800 chữ được trả 12.000 đồng. Hẳn nhiều bạn sẽ nghĩ “bóc lột khủng khiếp”. Nhưng lúc đó mình rất thỏa mãn vì có người chịu thuê mình viết và hướng dẫn cho mình sửa những lỗi sai. Cũng có thể là vì hồi mình viết (khoảng năm 2012) thì 12.000 đã đủ đĩa cơm rồi nên không lăn tăn nhiều lắm.
Mình tiếp tục viết kiểu “bị bóc lột” như trên suốt 1 năm trời, giá từ 12.000 lên 15.000 rồi lên 50.000 cho bài 800 chữ đến 1000 chữ. Thị trường thuê viết cách đây 6 – 7 năm không đa dạng như bây giờ. Rất ít người hiểu được giá trị của việc SEO web và nội dung chất lượng. Bây giờ nghĩ lại mình cảm thấy bản thân khi ấy thật sự rất kiên trì. Dù lúc đó mình còn làm thêm công việc khác, nhưng vẫn duy trì viết mỗi ngày ít nhất một bài.
Quay lại câu chuyện người bạn face hỏi phải làm gì nếu muốn làm nghề viết ngày hôm qua. Câu trả lời của mình không phải trả lời bạn cho có mà thực sự là mình đã bắt đầu như thế. Bắt đầu bằng việc tự tìm hiểu về nghề, thử, thực hành và tìm ra lối đi thích hợp nhất.
Tự tìm hiểu và lựa chọn thì mới có thể đi đúng đúng đường. Nhất định phải tìm hiểu trước khi làm vì nếu đã gọi là “nghề” thì bản thân phải thật nghiêm túc với nó. Bây giờ không giống như hồi mình bắt đầu, thông tin về nghề viết có rất nhiều. Nếu muốn tìm hiểu bạn có thể vào google và gõ tìm kiếm, hàng trăm ngàn đáp án sẽ có trên đó. Thị trường viết bây giờ rất đa dạng, từ viết bài thương mại, đến viết tiểu thuyết, viết truyện, viết thơ, viết sách. Hãy tìm hiểu đủ để chọn phương án phù hợp với bạn.
Nếu vẫn không chọn được phương án sau khi tìm hiểu thì bạn hãy thử đi. Mỗi thứ thử một chút, xem giá trị của mình được công nhận ở mảng nào. Và nhớ là phải tích cực học để trau dồi. Mình đã viết 10 năm, nhưng bây giờ vẫn đang lần mò học để khỏi trở thành người tụt hậu.
Muốn đặt chân vào nghề viết, bạn chỉ cần giữ trái tim yêu thương việc viết lách là đủ rồi. Còn lại những thứ khác, hãy hoàn thiện nó theo thời gian. Hoàn thiện bằng mồ hôi của chính mình.
Nguồn: Đinh Lê Tuyết Trinh
